Doorhaling inschrijving BIG-register van internist vanwege seksueel grensoverschrijdend gedrag tegenover co-assistenten
Drie co-assistenten hebben een klacht ingediend tegen de internist die hen gedurende hun coschap interne geneeskunde onderwijs heeft gegeven. Klaagsters stellen dat de internist zich tijdens echografieonderwijs seksueel grensoverschrijdend heeft gedragen en dat hij daarbij heimelijk beeldopnames heeft gemaakt. Het tuchtcollege verklaart de klacht gegrond en besluit tot de doorhaling van de inschrijving van de internist in het BIG-register.
Reden klacht
Klaagsters kregen op de laatste dag van hun coschap onderwijs van de internist in echografie E-FAST, waarbij ook werd geoefend met vaatonderzoek van de liezen. Zij hadden vooraf hierover geen verdere praktische informatie gekregen ter voorbereiding. Klaagsters moesten zich tot op hun onderbroek uitkleden en oefenden op elkaar, waarbij de internist meekeek en de echokop regelmatig overnam om iets te laten zien. Volgens klaagsters heeft de internist daarbij ongevraagd en onaangekondigd hun schaamstreek aangeraakt en hun onderbroek opzijgeschoven, en heeft hij tijdens het onderwijs beelden gemaakt met zijn mobiele telefoon. Klaagsters hebben ieder afzonderlijk aangifte gedaan tegen de internist.
Standpunt internist
De internist heeft een beroep gedaan op de niet-ontvankelijkheid van klaagsters. Verder stelt hij dat hij niet tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld. Hij heeft de feitelijke weergave van de co-assistenten in de kern niet weersproken, maar volgens de internist waren de beschreven handelingen noodzakelijk voor het deugdelijk uitvoeren van het onderzoek. De internist ontkent dat hij met zijn telefoon foto’s of filmpjes heeft gemaakt tijdens de onderzoeken. Hij zou de videofunctie van zijn telefoon hebben gebruikt om de tijd op te nemen, omdat de in de kamer aanwezige klok kapot was.
Oordeel tuchtcollege
De ontvankelijkheid
Het college oordeelt dat klaagsters een rechtstreeks eigen belang hebben bij de klacht zoals bedoeld in de Wet BIG. Het college vindt daarbij van belang dat de
klachten voortkomen uit praktisch echografie-onderwijs tijdens een coschap. De verweten gedragingen kunnen een negatieve invloed hebben op de manier waarop de co-assistenten nu – maar ook later als arts – met patiënten omgaan, als zij deze gedragingen als normaal en passend bij de beroepsuitoefening zouden aanleren. Voorts valt het handelen van de internist naar het oordeel van het college onder de tweede tuchtnorm. De internist begaf zich met het echografieonderwijs op het terrein van zijn deskundigheid als BIG-geregistreerd internist en de gedragingen waarover wordt geklaagd kunnen niet los worden gezien van die hoedanigheid. Door de co-assistenten in de veronderstelling te brengen dat deze gedragingen normaal zijn bij een dergelijk onderzoek, wordt de kwaliteit van de patiëntenzorg ondermijnd. Het college oordeelt dat het verweten handelen daarmee voldoende weerslag heeft op het belang van de individuele gezondheidszorg.
De inhoudelijke behandeling
Het college acht de verklaringen van klaagsters voldoende geloofwaardig om uit te gaan van de daarin beschreven gebeurtenissen, omdat deze verklaringen op of direct na het incident door ieder van hen apart en in hun eigen bewoordingen schriftelijk zijn vastgelegd, op de van belang zijnde punten grotendeels overeenkomen, ter zitting desgevraagd zijn herhaald en toegelicht en ook (in de kern) niet zijn weersproken door de internist. De handelingen van de internist zijn niet te verklaren door de plaats op het lichaam waar het onderzoek werd gedaan. Voor een dergelijk onderzoek, in het bijzonder van de bloedvaten in de lies, was het aanraken van de schaamstreek en het verschuiven van het ondergoed niet nodig. Hetzelfde geldt voor de specifieke lichaamshoudingen die de co-assistenten van de internist moesten aannemen. Bovendien ging het niet om een incident, maar hebben de gedragingen van de internist zich gedurende het onderwijs die dag veelvuldig en bij alle drie de co-assistenten voorgedaan. Er is dus geen sprake van een enkele handeling die per ongeluk is uitgevoerd.
Het college merkt verder op dat de internist hetzelfde onderwijs heeft gegeven aan twee mannelijke co-assistenten. Zij kregen het onderwijs op een andere dag zonder dat ze zich daarbij grotendeels moesten uitkleden (zij konden hun broek aanhouden) en zonder vaatonderzoek van de liezen.
Op grond van de verklaringen van klaagsters en de internist vindt het college ook aannemelijk dat de internist tijdens het onderwijs video-opnames heeft gemaakt van klaagsters. Dit vindt het college bijzonder kwalijk en tuchtrechtelijk ernstig verwijtbaar. Het verweer van de internist dat hij slechts video-opnames heeft gemaakt om de tijd op te nemen, vindt het college geen bevredigende verklaring. Hiervoor bestaan immers – met of zonder een mobiele telefoon – betere en minder ingrijpende opties. Dit is dus geen rechtvaardiging voor zijn handelen. Na het incident is de internist elk gesprek met klaagsters uit de weg gegaan. Zijn verweer dat hij niet rustig reageerde en ook weigerde om de opnames te laten zien omdat hij in paniek was geraakt door de harde verwijten van de co-assistenten, overtuigt het college niet. De internist had de geuite verwijten direct en ondubbelzinnig kunnen weerleggen door aan klaagsters direct de op zijn telefoon opgeslagen beeldopnames te laten zien en daarmee aan te tonen dat er sprake was van een misverstand.
De maatregel
Het college legt de internist de maatregel op van doorhaling van zijn inschrijving in het BIG-register. De wijze waarop de internist klaagsters heeft behandeld is onbegrijpelijk en onaanvaardbaar. Hij heeft daarmee het vertrouwen van klaagsters misbruikt en beschaamd en hun mentale gezondheid geschaad. Ook heeft de internist met zijn gedragingen als opleider van co-assistenten de kwaliteit van de individuele gezondheidszorg ondermijnd. De internist heeft bovendien, ook ter zitting, niet het inzicht getoond dat zijn gedragingen volstrekt onaanvaardbaar zijn.
De volledige geanonimiseerde uitspraak zal worden gepubliceerd op www.tuchtrecht.nl en tijdelijk op deze website.